Halsizlik Nedir, Neden Olur?

Halsizlik şikayeti hemen herkesin hayatının bir döneminde yaşadığı sık karşılaşılan bir problemdir. Halsizlik yakınması için basit yaşam tarzı değişiklikleri pek çok kişi için fayda sağlasa da bu durum bazı kişilerde farklı sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Bu yazımızda sıklıkla merak edilen “Halsizlik neden olur ve nasıl geçer?” gibi pek çok sorunun yanıtını bulabilirsiniz.

Halsizlik Nedir?

Halsizlik, genel olarak enerji eksikliği veya yüksek düzeyde yorgunluk hissetme olarak tanımlanabilir. Ancak halsizlik sadece yorgunluk ve uykuya yatkınlık gibi basit bir şikayet değildir. Halsizlik gelişen kişilerde, motivasyon ve enerji eksikliği bulunur. Halsizlik çeşitli rahatsızlıkların bir belirtisi olarak oluşabilir. Aynı zamanda hatalı beslenme planı veya fiziksel aktivite eksikliği gibi yanlış yaşam tarzı alışkanlıkları neticesinde de meydana gelebilir.

Halsizlik probleminin, kişinin yaşam tarzı alışkanlıklarını değiştirmesine rağmen hala devam ediyor olması halinde bu durumun gelişimine neden olabilen fiziksel ve zihinsel problemlerin araştırılarak ortaya çıkarılması gereklidir. Doğru tanı sayesinde halsizlik şikayetinin oluşumuna neden olan problem tespit edilmeli ve uygun tedavi yöntemi ile ortadan kaldırılmalıdır.

Halsizlik Belirtileri Nelerdir?

Halsizlik oldukça sık karşılaşılan bir şikayettir. Ancak bu belirtiye ek, başka çeşitli semptomların varlığı halinde sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek alınması önerilir. Halsizlik ile birlikte görülen belirtilerin bir kısmı şunlardır:

• Vücut sıcaklığının normalden yüksek olması,
• Nedeni bilinmeyen kilo kaybı,
• Soğuğa karşı hassasiyet,
• Uykuya dalma veya uykuyu sürdürme ile ilgili şikayetler,
• Depresyon.

Halsizlik ile ilgili belirtilere sahip olan kişinin öncelikle gündelik yaşamın içerisindeki dinlenme eksikliği, yanlış beslenme alışkanlıkları veya stres faktörleri gibi unsurların varlığını irdelemesi önerilir. Bu faktörlerden biri olan yaşam tarzı değişikliğinin yapılmasına rağmen 2 haftadan daha uzun süre ile devam eden halsizlik şikayetinde sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimden destek alınması önerilir.

Bazı olgularda halsizlik şikayetine eşlik eden bazı belirtiler, halsizliğin ciddi bir sağlık probleminden kaynaklandığına işaret edebilir. Aşağıda sıralanan ek semptomların varlığında sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır:

• Rektal kanama,
• Kusulan içerikte kan tespit edilmesi,
• Ciddi baş ağrısı,
• Göğüs bölgesinde ağrı hissedilmesi,
• Kalp atışında düzensizlik meydana gelmesi,
• Nefes darlığı,
• Karın, sırt veya kasık bölgesinde şiddetli ağrı oluşması,
• Kendine veya bir başkasına zarar verme ile ilgili düşüncelerin oluşması.

Halsizlik Neden Olur?

Halsizlik şikayeti birçok nedene bağlı olarak oluşabilen bir şikayettir. Yapılan çeşitli araştırmalar, sağlıklı yetişkinlerin neredeyse üçte birinin kendini yorgun hissettiğini göstermiştir. Halsizliğin altında yatan nedenler incelendiğinde bu belirtinin tıbbi ya da tıbbi olmayan nedenlerle meydana gelebileceğini görülmüştür. Stres, anksiyete ve depresyon, halsizlik şikayetine yol açabilen psikolojik ve psikososyal durumların başında gelir. Anemi, şeker hastalığı, enfeksiyon hastalıkları ve kanser ise halsizlik yakınmasına neden olabilen fiziksel durumlardır. Halsizlik şikayeti, psikolojik ve fiziksel faktörlere ek olarak gebelik, emzirme dönemi, uykusuzluk ya da aşırı egzersiz sonrasında fizyolojik olarak da oluşabilir.
 
Halsizlik gelişimine neden olabilen tıbbi durumlar da oldukça çeşitlidir. Halsizlik nedenleri arasında yer alan bazı rahatsızlıklar şu şekilde özetlenebilir:

• Obezite,
• Obstrüktif uyku apnesi,
• Sakinleştirici tedaviler,
• İnsomnia (uykusuzluk),
• Anemi (kansızlık),
• Demir eksikliği,
• Kanser türleri,
• Böbrek hastalıkları,
• Karaciğer hastalıkları,
• Kalp yetmezliği,
• Tiroit bezi rahatsızlıkları,
• Şeker hastalığı,
• Addison hastalığı,
• Anoreksiya gibi yeme bozuklukları,
• Eklem iltihaplanmaları,
• Romatizmal hastalıklar,
• Uzun süreli devam eden enfeksiyon hastalıkları,
• Besin eksiklikleri. 

Ciddi seyredebilecek bu nedenler, genellikle kendilerini sadece halsizlik şikayeti ile göstermezler. Halsizliğin tek başına görüldüğü durumlar, sık olarak bireylerin bazı olumsuz yaşam tarzı alışkanlıklarından kaynaklanır. Aşırı düzeyde işlenmiş rafine karbonhidrat tüketimi, halsizlik nedenleri arasında yer alan bir durumdur. İşlenmiş karbonhidrat içeren ürünlerin tüketiminin ardından kan şekerinde hızlı bir yükselme meydana gelir. Kan şekerinin yükselmesi ise pankreas organını uyararak kandaki şeker düzeyinin düzenlenmesini sağlayan insülin hormonunun salgılanmasını tetikler. Kan şekerindeki aşırı yükselme, salgılanan hormon miktarının da normalden çok daha yüksek olmasına neden olur. Dolayısıyla bireyler bir an için çok yüksek kan şekerine sahipken sonrasında kan şekerleri normal düzeyin çok daha altına inmiş olur. Kan şekeri düzeyindeki ani değişiklikler kişinin enerji seviyesini olumsuz yönde etkiler.

Aşırı kilolu ya da obez olmak halsizlik ile sonuçlanabilecek durumlar arasında yer alır. Vücut ağırlığında meydana gelen her artış, günlük yaşamda fiziksel olarak gerçekleştirilen birçok görevin daha zorlayıcı hale gelmesine neden olabilir. Bu şekilde fazladan enerji tüketimine neden olabilen kilo artışına karşı, dengeli ve düzenli diyet programlarına uyulması ve düzenli egzersiz yapılması oldukça önemlidir.

Yanlış beslenme alışkanlıklarına ek olarak normalden az beslenme veya yeterince protein tüketmeme gibi durumlar da halsizliğe neden olabilir. Günlük kalori tüketiminin az olması, zaman içerisinde metabolizmanın yavaşlaması ile sonuçlanarak kişinin kendini enerjisiz ve halsiz hissetmesine neden olabilir. Protein tüketimi, yağ ve karbonhidrat tüketimine göre metabolik aktivite düzeyini daha iyi arttırması nedeniyle, beslenme ve halsizlik ilişkisinde dikkat edilmesi gereken bir diğer husustur.

Uykusuzluk sonrasında kişinin kendini halsiz hissetmesi gayet doğal bir durumdur. Ancak uykusuzluk dışında yanlış zamanda uyku alışkanlığının bulunması da zaman içerisinde halsizlik şikayeti gelişimi ile sonuçlanabilir. Gece uykusu yerine gündüz uyuma alışkanlığının bulunması vücudun “sirkadiyen ritmini” olumsuz yönde etkiler. Sirkadiyen ritim gün ışığının varlığına göre vücutta oluşan biyolojik değişimlerin tamamını ifade eden bir terimdir. Yapılan çeşitli araştırmalar normal 24 saatlik ritmin dışına çıkıldığı gece mesaisi yapılan mesleklerde halsizlik şikayetinin daha yaygın olduğunu göstermiştir.

Halsizlik Nasıl Geçer?

Sık karşılaşılan şikayetler arasında yer alan halsizlik, genellikle bireylerin yanlış yaşam tarzı alışkanlıkları sonucu oluşan bir belirtidir. Dolayısıyla bu konuda yapılan olumlu değişiklikler sayesinde halsizlik şikayeti kolayca kontrol altına alınabilir. Hareketsiz bir yaşam tarzı olan kişilerde halsizlik şikayeti gelişimi sonrasında atılacak ilk adım, düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı edinmek olmalıdır. Düzenli fiziksel aktivite sadece halsizliğe karşı etkili değil, aynı zamanda vücudu birçok açıdan olumlu yönde etkileyebilir. Egzersiz yapılırken vücutta endorfin adı verilen kimyasallar salgılanır ve bu kimyasalların etkilerinden biri de enerji seviyesini yükseltmeleridir. Fiziksel aktivitenin haftada en az 2 saat olacak şekilde planlanarak uygulanması, halsizlik şikayetinin kontrol altına alınmasında etkili olabilir.
 
Günlük su tüketiminin uygun miktarda yapılması da halsizliğe karşı atılabilen adımlar arasında yer alır. Az su tüketimi sonrası oluşan dehidrasyon, enerji seviyesinin azalmasına neden olabilir. Dehidrasyon aynı zamanda hava yollarında kuruluğa neden olarak uyku kalitesinin azalmasına, horlama ve bacak krampları gibi diğer şikayetlerin de oluşmasına neden olduğu için günlük su tüketimine dikkat edilmelidir.

Halsizlik ile mücadele atılacak en iyi adımlardan biri uyku kalitesinin ve düzeninin yeterli seviyeye getirilmesidir. Uygun bir şekilde istirahat etmek, günün yoğun temposu içinde enerji seviyesinin muhafaza edilebilmesi için oldukça önemlidir. Evde uyuma amacıyla kullanılan odanın temiz ve uygun sıcaklıkta olması, uyku kalitesinin artırılabilmesi için gereklidir. İyi bir uyku için yapılabilecek diğer uygulamalar şu şekilde özetlenebilir:

• Uyku öncesinde bir rehber eşliğinde meditasyon veya yoga gibi rahatlatıcı uygulamalar yapılması,
• Yatağın ve kullanılan yatak örtülerinin nefes alabilen doğal materyallerden üretilmiş olması,
• Uyurken giyilen kıyafetlerin doğal ürünlerden tercih edilmesi,
• Her gün uyku saatinin belirlenmesi ve bu programa uyulması,
• Ses veya ışık nedeniyle uykunun kesintiye uğruyor olması halinde kulak tıkacı veya göz bandı gibi ekipmanların kullanılması.

Halsizliğin önemli nedenleri arasında yer alan stres, kişinin gün içerisinde hem mental hem de fiziksel enerjisini tüketen bir durumdur. Stres zamanlarında salgılanan hormonlar, uyku paterni, çeşitli vücut sistemleri ve genel sağlık durumu üzerinde olumsuz etki yapabileceği için bu konuda bilinçli olunmalıdır. Stresin azaltılmasına dair yapılacak uygulamalar kişiden kişiye değişiklik gösterse de vücudu olumsuz yönde etkileyen bu durum hakkında gerekli hallerde uzmanlardan destek alınması önerilir.

Halsizliğe İyi Gelen Doğal Besinler Nelerdir?

Sağlık ve dengeli bir beslenme programının takip edilmesi aynı zamanda enerji seviyelerinin desteklenmesi açısından da önem arz eder. Beslenme planı yapılırken her gruptan besinlerin yer aldığı, işlenmemiş ve taze ürünlerden oluşan diyet programlarının tercih edilmesi oldukça önemlidir. Besinlerin tazeliği, içeriğindeki besin maddelerinin de zenginliğini gösterir. Taze meyve ve sebzelere ek olarak sağlıklı bir beslenme programında balık, tavuk veya hindi gibi saf proteinlerin yer alması diyet planı oluştururken göz önünde bulundurulması önerilen bir diğer yaklaşımdır. İşlenmiş gıdalar dışında halsizlik ile ilişkili kabul edilen bir diğer önemli gıda grubu da işlenmiş karbonhidrat içeren besinlerdir. Bu ürünler yerine tam buğday ve kompleks karbonhidrat içeren gıdaların tercih edilmesi hem vücudun lif ihtiyacının karşılanması hem de tüketilen karbonhidratlardan en iyi verimin alınması için önemlidir.

Tohum ve kuruyemiş tüketimi açlığın dindirilmesi ve enerji seviyesinin desteklenmesi için oldukça faydalı gıdalardır. Oldukça geniş bir yelpazesi olan bu besin grubunda, fındık, ceviz, ay çekirdeği, kaju, badem ve kabak çekirdeği gibi gıdalar yer alır. Tüketilen kuruyemişlerin tuzlanmamış olanlarının tercih edilmesi önerilir. Tohum türü gıdalar içerisinde yer alan çiya, kompleks karbonhidrat, sağlıklı yağlar ve lif açısından oldukça zengindir. Bu gıdalar aynı zamanda iyi bir akşam üstü atıştırmalığı olarak da kullanılabilir.

Su tüketimi, vücudun gün içerisinde doğru şekilde işlev gösterebilmesi için oldukça önemlidir. Suyun her ne kadar bir kalori değeri bulunmasa da vücutta enerji üretimine dair birçok sürecin gerçekleştirilebilmesi için oldukça önemlidir.

C vitamini, vücut için esansiyel bir vitamin olup eksikliğinin önlenmesi adına dışarıdan besinler veya takviye gıda ürünleri ile alınması gerekir. C vitamini eksikliği sonucu oluşabilen belirtiler oldukça çeşitlidir. Bu belirtiler arasında yer alan halsizlik, belki de en erken dönemde görülmesi nedeniyle dikkat edilmesi gereken bir semptomdur. Suda çözünebilen vitaminler arasında yer alan C vitamini, vücutta depolanmaz ve boşaltım sistemi vasıtası ile vücuttan atılır. Bu nedenle yeterli C vitamini seviyesinin sağlanması bu vitaminin düzenli olarak vücuda alınması sayesinde gerçekleştirilebilir. Vücudun birçok doğal fonksiyonunun desteklenmesine yardımcı olan C vitamini, vücuttaki normal enerji oluşum metabolizmasına katkıda bulunarak yorgunluk ve bitkinlik gibi şikayetlerin azalmasına yardımcı olur.

Halsizliğe karşı gıdalardan yeterince faydalanamayan kişiler günlük vitamin takviyesi kullanımına başvurabilirler.
Pharmaton^® içeriğindeki C Vitamini yorgunluk ve bitkinliğin azalmasına katkıda bulunur.
Pharmaton^® Vitality^® Tablet, Pharmaton^® 50+ Kapsül, Pharmaton^® Essential Women, Pharmaton^® Essential Men ürünleri içerisinde yer alan C vitamini, yorgunluk ve bitkinliğin azalmasına katkıda bulunur. Pharmaton^® ürün ailesi, vitamin ve mineral desteğine gereksinim duyan bireylerin kullanımına uygun olarak geliştirilmiş içeriğe sahiptir.